فراگیری گرامر زبان با روشهای موجود این سوال را ایجاد کرده است که آیا میتوان بطور کامل به گرامر زبان انگلیسی آری یا خیر گفت! گرامر زبان انگلیسی مثل ملات ساختمان هستند. همه ما نحوه ساخت یک خانه را دیدهایم. برای اینکه آجرهای این خانه در کنار یکدیگر قرارگرفت و به هم جوش بخورند، نیاز به ملات داریم. کلمات همین آجرها هستند که با ملات گرامر زبان انگلیسی آنها را به هم پیوند میزنیم و خانه پیام هایمان را ایجاد می کنیم. پس نمیشود گفت به سوال گرامر آری یا نه ، پاسخ نه داد! مطلب اساسی روش تدریس و انتقال این ملات از معمار ساختمان یعنی مدرس کلاس به ماست. توصیه میشود مقاله « چالش ها و مشکلات یادگیری زبان انگلیسی » را مطالعه کنید.
نکات ضروری برای بهبود زبان انگلیسی
چنانچه تصور می کنید که باید دانش خود از گرامر زبان انگلیسی را بهبود ببخشید، نکات زیر ممکن است کمک قابل ملاحظه ای به شما کند:
همه ما خاطرات تلخ یادگیری زبان و بویژه یادگیری گرامر زبان انگلیسی را در خاطر داریم. برای من آن یک تجربه فاجعهبار یود. اگر آنروز از من میپرسیدند گرامر زبان انگلیسی آری یا خیر ؟ جواب من هرگز بود! هرگز نه تنها به گرامر بلکه به زبان انگلیسی.
با وجود آن تجربه تلخ هیچگاه فکر هم نمیکردم به زبان علاقهمند شوم. اما نیروی جذابیت درک جملات انگلیسی در من پیروز شد. تجربه یادگیری گرامر زبان در حالی که یکی از سخترین دروس برای من بود کاری غیر ممکن، فوقالعاده خستهکننده و پیچیده بنظر میرسید. البته باید بگویم من آنقدرها خنگ نبودم ،یعنی امیدوارم که نبودم ? . مادرم که همیشه میگفت تو خنگ نیستی. البته هیچ بقالی نمیگوید ماستش ترش است! اگر سطح زبان شما خوب است و میتوانید انگلیسی بخوانید، برای گرفتن اطلاعات بیشتر به سایت « englishclub.com/grammar » سر بزنید.
متعلق به کدام گروه هستید؟
افرادی که زبان جدیدی را یاد میگیرند درباره یادگیری دستور زبان به دو دسته تقسیم میشوند، یا علاقهمند هستند و دوست دارند پیچ و مهرههای دستور زبان یک زبان جدید را کشف کنند و بشناسند، یا اینکه از دستور زبان متنفرند و آن را خسته کننده میدانند. البته فکر میکنم دسته اول روزی در گروه اول بودند و بعد به دسته دوم آمدهاند. شما متعلق به هر کدام از این دو دسته که باشید باید بدانید که از دستور زبان نمیشود فرار کرد. چون دستور زبان در واقع ملات ساختمان مفاهیم است که مردم به هنگام استفاده از زبان بکار میگیرند.
یادگیری در خانه
با کمی تامل در روش یادگیری زبان مادریمان میبینیم که هیچ پدر و مادری گرامر را به فرزند خود مستقیما آموزش نمیدهد. هیچ پدری به ناز دخترش نگفته حال، آینده و گذشته چیست. هیچ مادری به گل پسرش طریقه ساختن سوال، کلمات سوالی، شناسههای زبان، قیدها و … را یاد نمیدهد. آنچه که پدر و مادر انجام میدهند به آغوش کشیدن و صبوری در برا اشتباهات و تکرار مجدد است. آنقدر تکرار میکنیم تا فرزندمان بابا گفتن یاد بگیرد. نمیدانم چند بار اما شاید هزاران بار. اما آموزشی مکه با عشق همراه است و حتی از عبارات ولو اشتباه کودک به گرمی استقبال می شود.
یادگیری بیرون از خانه
اما در مدرسه و سطوح بالاتر داستان چیز دیگری است. به جز روش تدریس گرامر زبان انگلیسی که به تفصیل در پایین به آن پرداخته شده است. برخورد و بازخورد دیگران در مقابل ما بسیار متفاوت میشود. هر اشتباه با انبوهی از ملات، تمسخر و سرکوب همراه است. اشتباه کردن سخت و غیر ممکن میشود. معلم شاید صبوری پدر و مادر نداشته باشد. همکلاسیها هم که بیصبرانه منتظر سوتیها و گافهای ما هستند تا سوژهای برای خنده پیدا کنند. چنین می توانیم نتیجهگیری کنبم که روش آموزش اولین چیزی است که باید تغییر کند.
حال که فهمیدیم این آش، آش کشک خاله است! و باید گرامر زبان را یاد بگیریم. سوال اینجاست که بهترین راه یادگیری گرامر زبان انگلیسی چیست؟
روش های یادگیری گرامر زبان انگلیسی
روش طبیعی (ناخودآگاه)
انگلیسی زبان ها یک ضربالمثل دارند که میگوید: اگر میخواهید قوانین یک بازی را یاد بگیرید، باید آن را بازی کنید. پس برای یادگرفتن دستور زبان هم نباید از اشتباه کردن بترسید. همانطور که در بالا هم اشاره شد ما در واقع دستور زبان مادری خود را این گونه یاد گرفتهایم، یعنی گوش داده ایم و سعی کردهایم تکرار کنیم. بنابراین اگر در زمانی درست در محیط درستی باشیم میتوانیم به صورت طبیعی از قوانین زبان سر دربیاوریم. در زمان درست، در محیطی درست.
البته چون دستور زبان انگلیسی تاحدی دو حالت رسمی (کتابی) و محاوره ای دارد با این روش بیشتر میتوانید حالت محاوره را یاد بگیرید.
روش آکادمیک
برخیها ترجیح می دهند به دستور زبان به چشم یک درس نگاه کنند که کتاب اصلی و کتاب کار داشته باشند و به صورت منظم و درس به درس پیش بروند. کتاب های گرامر زبان فراوانی وجود دارد که معمولا حجیم، خسته کننده، خشک و خشن هستند. بیشتر کتابهای درسی و کتابهای آموزشگاهی از این نوع هستند. بهتر است سراغ این کتاب ها نروید .کتابی را انتخاب کنید سطحبندی شده باشد، مثالهای زیاد، تمارین زیاد، جذاب و سرگرم کننده به همراه تصاویری دلنشین داشته باشد و دستور زبان را به روشی اصولی و فصل به فصل درس داده باشد.
روش کتاب مرجع
در این روش شما می توانید یک کتاب مرجع دستور زبان خریداری کنید. روزی ده تا پانزده دقیقه مطالعه داشته باشید. بعد مثال هایی از قوانین دستوری پیدا کنید و سعی کنید آنها را (مثلا به صورت فلش کارت) به خاطر بسپارید. بعد هم سعی کنید در مکالمه از این قوانین دستوری پیروی کنید. اگر سطح زبان شما مقدماتی است این روش مناسب شما نخواهد بود.
روش خواندن کتاب
در این روش گرامر زبان به صورت ماشینی و خشک درس داده نمیشود و با توجه به هدف یادگیری دستور زبان، مطالعه یک کتاب توصیه میشود. برای آشنا شدن با دستور زبان یک زبان جدید بهتر است کتابهای داستان سطح بسیار پایین بخوانید. در این روش باید سعی کنید جملات را (decode) یا رمزگشایی کنید. یکی از روشها ترجمه کردن جملات به زبان مادری است. هرچه بیشتر کتاب بخوانید ذهن شما دادههای بیشتری از دستور زبان دریافت میکند و در بلند مدت شما فهمی از دستور زبان خواهید داشت. شرط موفقیت این روش داشتن سطحی نسبی در زبان و نیز داشتن راهنمایی است که بتواند مشکلات شما را حل کند. همچنین باید بتوانید با کندی این روش کنار بیایید.
روش خواندن آنلاین
وبسایتها و نرمافزارها و اپلیکیشنهایی هستند که درس به درس دستور زبان را آموزش میدهند. بعد از هر درس تمارین متنوعی دارند که با کمک آنها میتوانید دستور زبان را یاد بگیرید.
روش تکرار (DRILL)
در این روش شما از یک عبارت خیلی ساده دستوری شروع میکنید. مثلا “I am…”، بعد با کلمات مختلف سعی میکنید با این عبارت جمله بسازید یا عبارت را کامل کنید. این روش، که امروزه قدیمی شده، در گذشته متود اصلی آموزش گرامر زبان انگلیسی بود. زمان افعال، صرف فعل و حالت سوالی هنوز هم در برخی کتب دستور زبان به این روش آموزش داده میشوند.
روش ترجمه
در این روش سعی میکنند جملات را تحلیل کرده و به زبان مادری ترجمه کنند و برای هر قانون دستوری معادلی دقیق یا نزدیک پیدا کنند. این روش امروزه نسبتا دیگر کاربردی ندارد و ترجمه کردن دیگر برای یادگیری گرامر توصیه نمیشود. زیرا امروزه زبانشناسان معتقدند هیچ زبانی دقیقا مانند زبان دیگری نیست و نمی توان معادل دقیقی برای قوانین دستوری پیدا کرد.
بهترین روش یادگیری دستور زبان انگلیسی چیست؟
بهترین روش یادگیری دستور زبان در واقع ترکیبی از روشهای گفته شده است. در واقع یادگیری دستور زبان یک روش نیست بلکه یک فرآیند یادگیری است. برای شروع کردن به یادگیری دستور زبان بهتر است این روند را دنبال کنید:
1- دستور زبان را از سطح واژگان شروع کنید.
ابتدا در سطح واژه یاد بگیرید. با جملات ساده که دارای مفهوم هستند شروع کنیم. طی فرآیند تکرار و تمرین در ضمیر ناخودآگاه ما نقشها شامل اسم، فعل، حرف اضافه، صفت، قید و … جای خود رار پیدا می کنند. چی هستند و نقششان چیست. از هر کدام مثالهایی بخوانید و سعی کنید چگونگی کاربردشان را در جمله یاد بگیرید.
2- هر نقش زبانی را جدا یاد بگیرید.
بعد از اینکه نقش های زبانی را یاد گرفتید، جدا جدا سراغشان بروید و در هر کدام عمیق شوید. مثلا ابتدا به سراغ بخش اسمها بروید و با انواع اسمها و کاربردهای دستوریشان آشنا شوید. سپس ضمایر را مطالعه کنید، بعد صفات، قیدها و … اگر روش یادگیری شما استاندارد باشد بسیاری از این نکات را طی فرآیند یادگیری خواهید آموخت.
3- دستور زبان را در سطح جمله یاد بگیرید.
– افعال پرکاربرد (مثلا be) را یاد بگیرید.
در زبان انگلیسی فعل be در جملات مختلفی نقشهای مختلف میگیرد مثلا می تواند زمان جمله را استمراری کند، می تواند جمله را مجهول کند، می تواند گذشته کند و .. . با تمرکز کردن روی برخی از این افعال خاص می توانید بخش اعظمی از دستور زبان را یاد بگیرید.
-زمانهای مختلف را یاد بگیرید.
جنبههای زمانی افعال بخش مهمی از دستور زبان هر زبانی را شامل میشوند. شاید در نگاه اول کمی پیچیده به نظر برسند، چون زمان ها در هر زبانی کم و بیش کاربردهای متفاوت دارند، یا شاید زبانی یک زمان را داشته باشد که در زبان مادری شما آن زمان وجود نداشته باشد، اما ساختن موقعیتهای گوناگون برای خود حین مکالمه که شما را وادار میکند ساخت گرامری جملات خود را تغییر دهید به آرامی و با تمرین میتوانید تفاوتها را یاد بگیرید. فراموش نکنید وجود کسی که بتواند جملات شما را انالیز کرده و به شما فیدبک بدهد ضروری است. چراکه در غیر این صورت شاید اشتباهی را بخاظر بسپرید که برای تمام عمر شما را بیازارد. پس سعی کنید با پرکاربردترین و سادهترین زمان یعنی حال ساده شروع کنید و یکی یکی زمان ها را یاد بگیرید.
– جملات مرکب و پیچیده را یاد بگیرید.
بعد از یاد گرفتن جملات ساده نوبت ساختن جملات مرکب و پیچیده میرسد. سعی کنید جملات سادهای را که یاد گرفتهاید مرکب کنید. مثلا دو جمله “.The dog ran” و “It ran fast” را که دو جمله ساده هستند به صورت مرکب بگویید:
“The dog ran and was fast.”
– جملات شرطی را یاد بگیرید.
بعد از اینکه توانستید جملات مرکب و ساختارشان را فرا بگیرید، وقت این میرسد که جملات شرطی را یاد بگیرید. همانطور که گفته شد از سادهترین نوع شروع کنید. یعنی ابتدا جمله شرطی نوع یک را با مثالها و تمرین زیاد یاد بگیرید. بعد از آن جملات شرطی نوع دو و سه. در این سطح از دستور زبان چون زمان افعال و کاربرد آن کمی با فارسی متفاوت میشود، بهتر است مثالهای فراوانی بخوانید و تمرین زیاد حل کنید.
– کار کردن با جملهوارهها را یاد بگیرید.
جملهوارهها، برای مثال جملهواره موصولی از بخشهای مهم دستور زبان هستند. با اصطلاح جملهوارههای مستقل و غیرمستقل آشنا شوید. جملهوارهها در واقع مانند آجرهایی میمانند که با کمک آنها میتوانید جملات پیچیده و مرکب بسازید. اگرجملهواره را یاد بگیرید مانند بنایی میشوید که میتواند خانه سازی کند!
وقتی به این سطح از یادگیری رسیدید باید خود را در بافت آن زبان قرار دهید و بافت جملات دستوری را برای خود بازسازی کنید. برای این کار می توانید کتاب بخوانید، فیلم ببینید، موسیقی گوش کنید و گوش و ذهن خود را با کاربرد جملات دستوری در آن بافت آشنا شوید.
4- نشانه گذاری فراموش نشود
نشانه گذاری (punctuation) یکی از جنبههای پیشرفته دستور زبان است که برای نوشتن متن آکادمیک کاربرد دارد. در آخرین مراحل یادگیری دستور زبان باید با انواع علائم نشانه گذاری و کاربردهایشان آشنا شوید تا بتوانید نوشتهای صحیح تولید کنید.
نباید این فکر را بکنید که با یادگیری این مراحل کار شما تمام شده است. این طور نیست! در واقع بعد از یادگیری این سطوح شما بیشتر و بیشتر با دستور زبان آشنا میشوید و جنبهای تازه از آن برای شما آشکار میشود. در این هنگام میتوانید قوانین دستوری را با هم مقایسه کنید. کتاب بخوانید و متن بنویسید.
اگر روش مناسب را در پیش بگیریم، یادگیری زبان دوم برای ما دلنشین و لذتبخش میشود. اگر روش یادگیری شما، شما را خسته میکند همین امروز بفکر تغییر و تصحیح آن باشید. زین پس پاسخ شما به سوال گرامر زبان انگلیسی آری یا خیر ، آری خواهد بود.